dinsdag 21 april 2009

Arte zendt documentaireserie over treinreizen

Voor kenners en leken
Niet alleen fanatieke spoorwegenthousiastelingen raken opgetogen als er weer een film over een spoorlijn of een simpel traject wordt uitgezonden. De Duitse televisie zendt al enige jaren in de nachtelijke uren tal van films uit onder de overkoepelende titel Die schönsten Eisenbahnstrecken der Welt, en daarin worden filmimpressies getoond, meestal vanuit de cabine van de machinist, en die films behandelen spoorwegen tussen zo ongeveer de Noordpool en de Zuidpool. Nieuw Zeeland wordt daarbij evenmin geschuwd als de besneeuwde landschappen van Siberië. Dan worden er tal van documentaires vertoond over treinreizen met zogeheten human interest, waarbij gesprekken worden gevoerd met machinisten, conducteur emplacementswerkers en stationschefs. Niet te vergeten daarbij opvallende dan wel juist geheel onopvallende reizigers, die hun verhaal doen, hetgeen soms leidt tot hilarische of emotionele momenten, ontroerende verhalen uit het persoonlijke leven van die mensen.

Diverse landen
Arte-televisie presenteert de lopende week elk avond tussen 20:15 uur en 21:00 uur een aflevering uit de documentairereeks Mit dem Zug durch.... Op dinsdag 21 april is het Salzkammergut aan de beurt, de dag erna, woensdag 22 april rijdt men voor u door de Provence, en donderdag 23 april wordt de aflvering Auf das Dach der Welt, dus het een deel van het heel ver verwijderde verre Oosten,uitgezonden. Vrijdag 24 april tenslotte is Scandinavië het onderwerp van nadere beschouwing door de camera's.
De film van dinsdag is van Alexander Schweitzer, een productie uit 2007. Een jaar later realiseerde hij de Provence-film, eveneens een Duitse documentaire.
De rolprent over de treinreis op het Dak van de Wereld, donderdag aansaande,t stamt weer uit 2007, is eveneens een Duitse film; Susanne Mayer-Hagmann tekent daarvoor verantwoordelijk. De laatste van de vier reizen per IJzeren Paard, die u deze week nog kunt zien, stamt uit de koker van Bettina Bansbach, is als Duits filmproduct in 2007 ontstaan, en wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9.
Dat geldt eveneens voor alle drie andere hier aangekondigde films. Drie van de vier hier besproken films worden herhaald: die over het Salzkammergut op woensdag 29 april, in de ochtend om 10:40 uur, die over de Provence op dezelfde dag, 's middags om 14:00 uur.
Op donderdag 30 april kan men 's middags vanaf 14:00 uur nogmaals bekijken hoe het er per trein aan toe gaat op het Dak van de Wereld.

donderdag 16 april 2009

Acatama-woestijnbewoners van Chili en hun grote optimisme

Progressief denken
Op vrijdag 17 april kunt u via de Duits-Franse cultuurzender Arte, tussen 19:00 uur en 19:45 uur — de dagelijkse documentairetijd — kijken naar de film Chile — In der Acatamawüste (Quebrada de Camina). Deze Chileense rolprent uit 2007, gerealiseerd door Felipe Correa, Mauricio Garcia en Sebastian Melo, laat zien hoe mensen in een afgelegen stad in de Acamata-woestijn in het zuiden van Chili leven en werken en hoe zeer hun optimistische levensinstelling leidt tot ideeën en doorwrochte plannen, die op het eerste gezicht een erg onrealistische indruk maken.


Zo tracht een groep handwerksters van een Indianenstam een reis te organiseren naar een handelsbeurs in het verafgelegen Santiago. Tegelijkertijd bestaan bij een groep boeren vergevorderde plannen om hun producten regelecht aan een supermarkt te verkopen.
De film toont niet alleen wat er zich bij en om de genoemde mensen afspeelt, maar biedt tevens inzicht in wat de mensen in van indianen afkomstige groeperingen in het aangrenzende Andes-gebergte zoal bezighoudt.
De film zal worden herhaald op vrijdag 24 april, in de ochtend vanaf 09:10 uur.

woensdag 15 april 2009

IJsland in nood als gevolg van de kredietcrisis

Relatief onbekend land
Het is nog maar goed twee weken geleden dat we in een artikeltje op deze site en elders een film over IJsland, die werd gepresenteerd door Arte-televisie, in uw belangstelling hebben aanbevolen. Het is een staat ver van ons af, waarover we weinig meer weten dan dat het er uitgestrekt is en dat een deel van de huishoudens aldaar uit natuurlijke bronnen hun energievoorziening op peil kunnen houden: middels de geysers, die tevens als attractie voor grote aantallen mensen van buitenaf, begrijpelijkerwijs, een bijzondere aantrekkingskracht uitoefenen.
Nu komt het tweede Duitse televisienet ZDF in de nacht van woensdag 15 april op donderdag 16 april — tussen 00:35 uur en 01:05 uur — met een documentaire over de dramatische gevolgen die de wereldwijde kredietcrisis voor dat land heeft.

Dramatische ommekeer
Tot voor kort was IJsland één der rijkste staten van Europa, doch sedert eind 2008 is er een enorme stijging van het aantal vlooienmarkten en winkels met tweedehands goederen vastgesteld. Aan de hand van persoonlijke lotgevallen wordt een beeld geschetst en zal voorts uitleg worden verstrekt met betrekking tot de vraag waarom de crisis aldaar zo extra hard is aangekomen en eveneens waarom dat heeft geleid tot de val van de regering van minister-president Geir Haarde.

Afbeeldingen
1. Cameraman Michael Schröder in gevecht met zijn ergste vijand: het zilte nat.
2. Toenmalig premier van IJsland: Geir Haarde.

dinsdag 14 april 2009

Die Bagdad Bahn nu tweemaal op Arte-tv

Spoorweg zonder eindpunt
Op maandag 17 november hebben we op de Tempel der Documentaires een artikel gewijd aan de tweedelige documentaire over de Bagdad Spoorlijn naar een idee van de toenmalige heerser van het Osmaanse rijk: Sultan Abdulhamid II. Die film werd toen in twee afleveringen via het eerste Duitse televisienet gepresenteerd; op woensdag 15 april zendt Arte televisie de documentaire nogmaals uit, en beide delen direct achtereen: tussen 21:00 uur en 22:45 uur. Het betreft een Duits-Frans-Turkse coproductie die Roland May voor de SWR (Südwest Rundfunk) heeft gemaakt. Het eerste deel draagt de titel Aufbruch ins Ungewisse; de tweede aflevering heeft de benaming Auf gefährlichen Pfaden meegekregen.

Prikkelend thema
Het is een interessante materie, die niet alleen voor liefhebbers van treinen, spoorwegen en aanverwante fenomenen bijzonder interessant is, maar eveneens voor geïnteresseerden in de historische context van al datgene wat zich in de eerste jaren van de twintigste eeuw in dat deel van de wereld heeft afgespeeld, en welke elementen ertoe hebben geleid dat het prestigieuze project na de Eerste Wereldoorlog niet tot een goed einde werd gebracht.
Arte zendt de twee delen op dinsdag 21 april nog een keer, en ook dan direct achtereen, uit in de ochtenduren tussen 09:55 uur en 11:45 uur. De films zijn voorzien van stereofonisch geluid en ze worden uitgezonden op het beeldformaat 16:9.

De machtige vrouwen van het Lugu Meer

Harmonische samenleving
Arte-televisie presenteert op dinsdag 14 april — tussen 19:00 uur en 19:45 uur — de documentaire China — Die mächtigen Frauen vom Lugu-See, over het matriarchale Mosuo-volk.
In het zuidwesten van China, hoog in de bergen, tussen de provincies Yunnan en Sichuan, ligt het Lugu Meer. Aan de oevers daarvan leeft al duizenden jaren het Mosuo-volk. Al meer dan twee millennia hebben daar de vrouwen het voor het zeggen. Niet alleen zorgen ze ervoor dat er brood op de plank komt en voeden ze de kinderen op; zij hebben eveneens zeggenschap over datgene wat te vererven val: vanzelfsprekend van moeder op dochter. Het is de oudste vrouw in een huishouding die bepaalt wat er allemaal moet worden gedaan, hoe en door wie. Hoewel zij veelal de enige is die voor het onderhoud van de 'gezin' zorgt, is er echter geen sprake van een huwelijksverbintenis in Europese zin. Rolmodellen voor de jongens bestaan ook in andere mannelijke personen, die echter weer familie zijn van de moeder. Het gaat er nogal harmonisch aan toe, daar in het tamelijk afgescheiden gedeelte van het verre China. Toch wordt die harmonie nu meer bedreigd dan ooit, aangezien het moderne leven — dat nu definitief in China zijn intrede heeft gedaan — steeds verder oprukt.
Arte-televisie herhaalt deze film — een USA-productie uit 2005 van Elisabeth Dukal Flender en Roger J. Zou — op dinsdag 21 april, 's ochtends vanaf 09:10 uur.

woensdag 8 april 2009

Twee avonden Hedendaagse India

Schrijnend contrast
Het tweede publieke Duitse televisienet ZDF toont op woensdag 8 en donderdag 9 april — beide keren tussen 23:00 uur en 23:45 uur — een aflevering — respectievelijk de derde en de laatste — van de vierdelige documentaire met de korte en krachtige titel Indien, over het enorme land dat als grootste democratie van de wereld geldt, maar waar nog steeds een zo schrijnende armoede heerst dat er vanuit het westen keer op keer hulpprogramma's moeten worden gestart en als het ook maar even kan, worden aangehouden, om zoveel mogelijk armen enigszins tegemoet te komen.


Dat is — als je de inhoud van het derde deel — Zwischen Reichtum und Ruin — van de in totaal anderhalf uur durende film in aanmerking neemt — eigenlijk op meerdere fronten een heel kwalijke aangelegenheid, mede gelet op het, vooral als gevolg van de enorm snelle economische groei, in een relatief snel tempo groter wordende aantal welgestelden — dat zich vooral in de stedelijke gebieden ophoudt — aan de ene kant, met daar tegenover het verbijsterende aantal mensen op het platteland dat, veelal letterlijk, straatarm is. De spoorwegen zijn de grootste werkgever van het land waar het dagelijks leven zich afspeelt tussen enerzijds letterlijk knagende honger en aan de andere kant overvloedige weelde.

Grootste filmindustrie
In het vierde en laatste deel, met de titel Zwischen Traumfabrik und Wirklichkeit wordt aandacht besteed aan de grootste filmindustrie ter wereld, in India, en die de naam Bollywood heeft gekregen. Dat gegeven heeft mede geleid tot economische groei en kansen voor mensen die wellicht in andere situaties ook tot de grote kaste van de armsten der armen waren blijven behoren, maar nu de ommezwaai naar een totaal ander leven hebben kunnen realiseren.
Aan dat geheel kleeft echter een groot bezwaar dat voor vele traditioneel ingestelde bewoners van dat enorme rijk moeilijk te verkroppen zal zijn: het wankelen en het daarmee gepaard gaande dreigende verlies van de eeuwenoude normen en waarden.

dinsdag 7 april 2009

". . . . De begraafplaats van mijn vrienden"

Expeditie met bijverschijnselen
De Duitse regionale televisiezender WDR (Westdeutscher Rundfunk) presenteert op dinsdag 7 april volgens de programmagidsen, maar in werkelijkheid als eerste programma-onderdeel van de daarop volgende dag, woensdag 8 april — tussen middernacht en 01:15 uur— een Duitse documentaire uit 2007, die is gerealiseerd door Victor Grandits en Jessica Krauß over een expeditie naar het zogenoemde "dak van de wereld": Mount Everest — Der Friedhof meiner Freunde. De film zal worden uitgezonden met stereofonisch geluid, op het beeldformaat 16:9.
De titel maakt duidelijk dat tijdens expedities niet altijd alles Friede, Freude, Eierkuchen is geweest, maar dat daar eveneens mensen zijn omgekomen en in sommige gevallen letterlijk in de Mount Everest zijn gebleven.
Wie meer informatie over de inhoud van deze bijna vijf kwartier durende film wil weten, kan deze vinden op het betreffende onderdeel van de website van de WDR. Dat vereist wel enig zoeken, want het intikken van de titel van de documentaire leidt tot niets anders dan heel veel info, waarvan echter in het geheel niets te maken heeft met de film in kwestie.

donderdag 2 april 2009

Letterlijke doorbraak aan de Bosporus

Een tunnel voor Istanboel
Op vrijdag 3 april zendt Arte-televisie vanaf 19:00 uur een documentaire uit met de titel Durchbruch am Bosporus, over een geplande tunnel voor treinen, die Europa en Klein-Azië met elkaar verbindt, en die daarvoor onder de Bosporus moet worden aangelegd.
Eén van de overwegingen die een rol hebben gespeeld bij de planning voor een tunnel in Istanboel ligt besloten in het feit dat deze stad niet alleen oriënt en occident met elkaar verbindt, maar dat deze stad de enige op aarde is die in twee werelddelen ligt. Het autoverkeer tussen die beide continenten is inmiddels mogelijk geworden door middel van twee hangbruggen die elk over meer rijstroken beschikken. Toch ziet het er regelmatig naar uit dat het verkeer in deze grote stad met zo'n vijftien miljoen inwoners wel eens helemaal tot stilstand zou kunnen komen als gevolg van het enorme conglomeraat aan congesties.


Bijna dagelijks dreigend verkeersinfarct
Een dergelijk verkeersinfarct moeten worden tegengegaan door de bouw van een nieuwe spoortunnel onder de Bosporus door, en de planning daarvoor is niet nieuw of buitensporig moeilijk; wel doen zich er eventueel extra problemen voor in verband met de bijzondere eisen welke in dit geval moeten worden gesteld aan de veiligheid van zo'n verbinding, aangezien de tunnel bestand moet zijn tegen aardbevingen en tegen uitzonderlijke zeestromingen.
De documentaire laat zien hoe dit gigantische project, ondanks de schijnbare tegenwerking door de natuur en tegen alle bezwaren in, toch tot stand kan komen.
De film die als Duits-Turkse coproductie, onder regie van Wolfram Giese voor het Zweite Deutsche Fernsehen (ZFF) in 2007 is ontstaan, wordt uitgezonden tussen 19:00 uur en 19:45 uur. Herhalingen op dezelfde zender staan gepland voor donderdag 9 april, 's middags om 14:00 uur en voor dinsdag 14 april, eveneens in de middag, maar dan om 16:15 uur.
__________
Afbeelding: Zicht van de ene kant van de stad op de Bosporus en de overzijde. (Foto: ZDF @ Bertram Kropac.)

woensdag 1 april 2009

Een pact met de duivel — Documentaire over de internationale handel in kleine wapens

Schrikbarende cijfers
Op donderdag 2 april presenteert de VARA via de televisiezender Nederland 2 — tussen 22:55 uur en middernacht — een Canadese documentaire van Shelley Saywell onder de titel Devil's Bargain, over de internationale handel in zogenaamd kleine wapens. Het feit echter dat al dat gekkenspeelgoed niet groot van omvang is, betekent echter niet dat het gevaar van dat gehele arsenaal, verspreid over de aardbol, mag worden onderschat. De cijfers liegen er niet om: ieder jaar heeft juist deze kleine wapens enorme gevolgen: zij maken in zo'n tijdsbestek maar liefst een half miljoen slachtoffers en zorgen voor de destabilisatie van complete regio's.