Film over IJsland tweemaal op Arte-televisie

Opvallende verschijnselen
Dinsdag 31 maart vertoont Ate-televisie in het programma voordat de avond met de zogeheten prime time van start gaat — om precies te zijn tussen 19:00 uur en 19:45 uur — een film over het altijd nog relatief onbekende IJsland.


Papegaaiduikers en trollen, maar ook mensen worden in het vizier genomen als elementen, die nadrukkelijk met dit noordelijke eiland van grote omvang, dat tussen 1980 en 1996 een zeer cultureel ontwikkelde president had in de persoon van Vigdís Finbogadóttir, die meteen de eerste gekozen vrouwelijke president ter wereld was. Hoewel dat gegeven een zeer vooruitstrevende indruk maakt, is er wel sprake van een pijnlijke vorm van discriminatie in die staat: in de hoofdstad Reykjavik zijn honden verboden.
Die papegaaieduiker krijgt het echter steeds moeilijker door de dramatische teruggang van de voor deze vogel onmisbare vissoort. En zo komen er in de film van Christel Reitz en Jürgen Reitz, die zij in 2006 voor het tweede publieke Duitse televisienet hebben gerealiseerd meer bijzonderheden aan bod, aan welke je niet zo direct denkt als men de naam van het land met de "duizenden geysers" valt.
De film wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9 met stereofonisch geluid, en zal op dinsdag 7 april, vanaf 09:10 uur in de ochtend worden herhaald.
_____________
Afbeeldingen
1. Blik van ze op de staat IJsland.
2. Papegaaieduiker.

Het goud van de Piraten op Arte-televisie

In 1717 is het schip Whydah voor de kust van Cape Cod in de Verenigde Staten vergaan. En volgens ingewijden ligt het wrak nog steeds op de zeebodem, dicht in de buurt van Cape Cod. Het behoorde toe aan de zeer beruchte Engelse piraat Black Sam Bellamy. Thans is er een zoektocht gaande naar dat vergane schip en mede daarom is er een documentaire gemaakt, die onder de titel Das Gold der Piraten op zaterdag 28 maart, 's avonds tussen 21:00 uur en 21:50 uur, door Arte-televisie zal worden uitgezonden.
Deze vijftig minuten durende documentaire van Britse makelij, in 2008 gerealiseerd door Kathryn Taylor, is een bijdrage aan Arte-tv door het tweede Duitse publieke televisienet ZDF. De film zal op zondag 29 maart om 14:00 uur nog eens worden vertoond.
__________
Afbeelding: © Off the Fence, Ken Paxton.

26 maart staat bol van tv-documentaires

Nieuwe kennis verrijkt nog weer meer
De avond van donderdag 26 maart biedt de in documentaire films geïnteresseerde kijker, via vier verschillende televisiezenders ten minste zes zeer uiteenlopende mogelijkheden om het verlangen naar kennis over allerlei zaken te bevredigen en van een nieuwe invalshoek te worden voorzien.

Hotel in Mozambique
Het begint vroeg in de avond in Mozambique waar een documentaire is gerealiseerd over het verval tot een tranendal van de voormalige luxe van het Grand Hotel in Beira: de op één na grootste stad van dat land. Arte zendt de film uit tussen 19:00 uur en 19:45 uur. Mosambik — Vom Luxushotel zum Elendsquartier is een documentaire van de Portugees Licinio Azevedo, gereedgekomen in 2007. Het is een bijdrage van Arte France. De film zal worden herhaald op donderdag 2 april 's ochtends vanaf 09:10 uur.

Artsen in oorlogstijd
Het VPRO/NPS-programma Andere tijden met presentator Hans Goedkoop laat zien met welke dilemma's artsen in ons land ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werden geconfronteerd. Aan de ene kant stonden ze enorm onder druk, uitgeoefend door de bezetter, maar daa stond tegenover dat ze door hun vakkennis hier en daar ook de Duitsers konden tegenwerken door middel van een attest dat bepaalde mensen voor een mofse maatregel kon bewaren. Andere tijden is te zien op Nederland 2, tussen 21:30 uur en 22:00 uur.


Galápagos-eilanden
Als het even meezit, kan de fervente documentaire-kijker nog net overshakelen van Hans Goedkoop — er komt immers altijd reclame voordat het volgende programma begint — naar het tweede Nederlandstalige, Belgische televisienet Canvas overschakelen, waar om 21:55 uur het eerste deel van de driedelige reeks over de Galápagos-eilanden begint. Deze aflevering draagt de titel Hell's cradle — Land of dinosaurs. Deze film duurt tot 22:50 uur. Zie ook onze bijdrage op dit net van maandag 9 februari dit jaar.

Loodzware beroepen
De Westdeutsche Rundfunk (WDR) begint om 23:15 uur met een lange, want twee uur durende, documentaire van Duits-Oostenrijkse makelij uit 2005 over zogeheten loodzware beroepen over de gehele wereld: Workingman's death luidt de titel.

De rol van de media bij Al Qaida
Zij die naar de120 minuten durende film over die mensenoffers vragende beroepen kijken, moeten van lieverlee afzien van de Arte-documentaire afzien die om kwart over elf 's avonds begint en tot (officieel) de volgende dag 00:25 uur duurt: Die Sprache von Al Qaida — over de rol van moderne media, zoals internet, bij de strijd die de terreurbeweging Al Qaida uitoefent, en de mogelijkheden die de groepering door deze technologisce ontwikkelingen te bieden hebben.


Magic Radio
Eigenlijk is het al vrijdag 27 maart als de laatste van deze zes kort voorgestelde documentaires, op Arte-televisie, begint, om 01:50uur: Magic Radio, een 54 minuten durende coproductie van Arte France en de Zwitserse omroep SSR, gerealiseerd in 2006 door Luc Peter en Stéphanie Barbey. Het thema is de voortschrijdende democratisering en de daaraan verbonden vrijheid van meningsuiting, sedert de jaren negentig van de vorige eeuw in het Afrikaanse land Nigeria.
Magic Radio zal door Arte-tv worden herhaald op zaterdag 28 maart 's ochtends om 05:00 uur.
____________
Afbeeldingen
1. Een kijkje in het huidige tranendal dat eens een luxe hotel was.
2. Darwin's Arch bij de Galápagos-eilanden.
3. Gezicht op Lagos, de hoofdstad van Nigeria.

In vijandelijke wateren tijdens de Koude Oorlog

Dreiging in de diepte
Conflictsituaties van staten met tegengestelde belangen leiden nogal eens tot beschuldigingen over en weer, die dan al snel voorpaginanieuws zijn geworden over de hele wereld. En in ons huidige tijdbestek zal één en ander nog weer sneller tot bekendheid leiden, aangezien de mogelijkheden van het internet en aanverwante elektronische communicatiemiddelen à la minute in staat zijn in — al is het nog zo kort — woord en geschrift te reageren.
Allerlei zaken die bekend zijn om hun geheime status — en daarmee al niet echt geheim meer zijn, al kan het voorkomen dat de betrokken feiten (nog) niet publiek zijn (geworden) — hebben echter eveneens betrekking op een groot conflict tussen grof gezegd: oost en west, al is het beter te zeggen tussen de VS en de Sovjetunie. Tijdens de zogeheten Koude Oorlog heeft er een geheime onderzeeër-oorlog gewoed tussen die beide naties, en daarbij zijn talrijke 'ongevallen' gebeurd, waarbij zelfs mensen als dodelijke slachtoffers te betreuen vielen. Toch kan men niet spreken van een oorlogssituatie in traditionele zin.

Duitse documentaire
Daarover wordt meer verteld in de documentaire In feindlichen Tiefen, die op woensdag 25 maart, tussen 21:50 uur en 22:45 uur op de Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie zal worden gepresenteerd.
De film In feindlichen Tiefen is gerealiseerd door de Duitse regisseur Dirk Pohlmann, en uitgebracht in 2004. De rolprent, die een duur van 52 minuten heeft, werd gemaakt in opdracht van het tweede Duitse publieke televisienet ZDF.
Op zaterdag 28 maart zal Arte deze productie nogmaals uitzenden in de middag vanaf 14:50 uur.

Documentaire Stille Orte over Nummer 100

Huidig privaat-recht
De Franse regisseur Alain Cavalier heeft in 2007 een documentaire film gemaakt over de zogeheten Lieux saints, die in het Duits als Stille Orte, in het Nederlands soms met het verkleinwoord stilletje wordt aangeduid. Het gaat daarbij om het toilet, het privaat, het water closet, de plee, het schijthuis, en welke zevenhonderd aanduidingen er nog voor dit fenomeen bestaan. De Franse titel — heilige plaatsen — duidt ongetwijfeld op de rust en stilte die de plek voor de behoeften — ook voor die van behoeftigen — van zichzelf bezit, doch die niet zelden wordt verstoord door een klaterende waterval en ruisende winden.
In de oudheid kwam het echter wel voor dat men — zoals tegenwoordig gezamenlijk wordt gegeten — groepsgewijs de behoefte(n) ging doen, zittend op lange planken boven een latrine, die eventueel, zoals bij de Romeinen al was voorzien van een vorm van spoeling. Dan handelden de heren onderling ook andere zaken af dan de eigen boodschap(pen).

Uitzendingen
In de nacht van zondag 22 op maandag 23 maart zal Arte-televisie tussen 00:00 uur en 00:35 uur de documentaire Stille Orte uitzenden. Er zijn drie herhalingen gepland: in de nacht van maandag 23 op dinsdag 24 maart vanaf 02:20 uur, dan nog eens in de nacht van woensdag 25 op donderdag 26 maart, vanaf 04:20 uur, en ten slotte in de nacht van dag vrijdag 3 op zaterag 4 april, vanaf 02:15 uur.

Zigeuners — Informatie over Sinti en Roma

Naar schatting bestaan er, vooral in ons werelddeel, zes tot elf miljoen zigeuners, maar over hen is minder algemeen bekend dan over diepzeevissen. De meeste van deze mensen leven in Oost-Europa, en daar is ook de documentaire Zigeuner ontstaan die, als bijdrage van de Hessische Rundfunk, door Arte-televisie zal worden uitgezonden op zaterdag 21 maart vanaf 23:35 uur tot 01:00 uur in de nacht op zondag 22 maart.
In ons land is af en toe ook getracht het leven van zogenoemde zigeuners — die echter Sinti en Roma heten — wat meer in kaart te brengen en de mensen niet zo verschrikkelijk te (blijven) discrimineren. De in Nederland wonende Koka Petalo (1942-1996) gold als zigeunerkoning, en hij verscheen decennia geleden meer dan eens op de televisie, niet alleen om zijn ongenoegen te uiten over bepaalde gedragingen van medelanders jegens zijn volk, maar tevens om te proberen een dialoog op gang te brengen.
De 92 minuten durende Tsjechische documentaire uit 2007, die werd gerealiseerd onder regie van Stanislaw Mucha — geboren 1970 in Polen, maar levend in Duitsland —, zal door Arte op het beeldformaat 16:9, met stereofonisch geluid worden uitgezonden. De film zal Duits worden ondertiteld.
Deze documentaire zal nog tweemaal door Arte worden herhaald: de eerste keer op dinsdag 31 maart, op het nachtelijke tijdstip van 03:00 uur, en vervolgens op woensdag 8 april, 's nachts vanaf 01:15 uur.
__________
Afbeelding: Vrolijk lachende zigeunerkinderen.
(Foto: © Hessischer Rundfunk/U5 Filmproduktion GmbH und Co. KG.)

Een brug over de Ibar als strenge scheidslijn

Eertijds symbool van harmonie
Ooit was de brug van de stad Mitrovica, over de rivier de Ibar, een symbool van harmonie met betrekking tot de multi-etniciteit in het betreffende gebied, maar in het kader van de nasleep van de oorlog in Kosovo, is deze thans een veelbezochte plek, voornamelijk voor protestdemonstraties en geweldsuitbarstingen, waarmee het is veranderd in het tegendeel van de 'functie' die deze vroeger had. Helaas is er nu sprake van een scheidslijn tussen de Albanese bevolking in het Zuiden en de Serven ten noorden van de brug. En dat is een oneigenlijke functie voor een brug die nu eenmaal van oudsher de functie van — liefst stabiel — verbindingsmiddel dient te vervullen.


Verdeeldheid is troef
Het belangrijkste fenomeen dat thans in verband wordt gebracht met deze brug in Mitrovica, is echter verdeeldheid — pure verdeeldheid tussen christenen, moslims en Roma. Kennelijk zijn er nog steeds streken in het oude Europa waar menigeen helemaal niets heeft geleerd van de monstruositeiten in de Tweede Wereldoorlog, en aldaar zelfs heel weinig of niets van de ellende die daar decennialang op het dagelijkse programma stond. De problematiek in dat deel van Europa is overigens al meer dan een eeuw oud. Als je sommige teksten leest uit het einde van de negentiende eeuw — en even afziet van een datering en in het kielzog daarvan de technologische ontwikkelingen even terzijde schuift —, dan denk je dat je de een beschrijving leest van de jaren tachtig en negentig van de twintigste eeuw.
Op maandag 16 maart vanaf 23:15 uur tot in de nacht van dinsdag om 00:45 uur vertoont de Duitse televisiezender WDR een documentaire over deze situatie bij de brug in Mitrovica.

Een playboy op de troon van het Duitse Saksen

Fantasierijk man
Prins Friedrich August (1670-1733) — die het predikaat de Eerste kreeg toen hij, tegen alle verwachting in, als playboy van vierentwintig jaar, keurvorst van Saksen werd — droeg om meer dan één reden de bijnaam De Sterke. Menigeen meent dat dit te maken heeft met de aan hem — door Wilhelmine von Bayreuth — toegedichte 354 kinderen. Dat aantal is, zelfs als men alle amourettes en maitresses in aanmerking neemt, toch wel heel hoog. Toch was hij werkelijk sterk en daarvan zijn voorbeelden in overvloed. Tevens was hij heel groot, want voor die tijd was 1.76 meter echt als een (kleine) boom.
Dat de man behept was met een enorm rijke fantasie, bleek vooral toen hij, eenmaal op de troon heeft geprobeerd al die verbeelding in werkelijkheid om te zetten. Hoewel dat alleen kon op het principe van de absolutistisch regerende vorst, heeft zijn bouwgeilheid en verzamelwoede er tegelijkertijd voor gezorgd dat de stad Dresden zelfs internationaal een enorme reputatie ging genieten als barokke metropool.

Terra X-documentaire
Onder de titel Der Playboy auf dem Sachsenthron wordt zondag 8 maart door het tweede Duitse televisienet een drie kwartier durende film uitgezonden met meer gegevens, anekdotes, feiten en fictie omtrent deze man, die later ook nog koning van Polen zou worden en in de hoedanigheid August II ging heten. In de reeks Terra X van het ZDF wordt deze documentaire vertoond tussen 19:30 uur en 20:15 uur.
____________
Afbeeldingen
1. Koning August II, hier in hofkostuum met de sjerp van de Orde van de Witte Adelaar.
2. De Gouden Ruiter — Ruiterstandbeeld van (toen Poolse koning) August II in Dresden-Neustadt.