De laatste stemmen van de Grote Oorlog

Op dinsdag 23 november wordt — via de tweede Belgische, Nederlandstalige televisiezender Canvas — het eerste deel van een tweedelige Britse documentaire uitgezonden, waarin de allerlaatste getuigen van de Eerste Wereldoorlog hun verhaal doen. Daarbij moet, voor de volledigheid wel worden aangetekend dat de interviews met die laatste veteranen in het begin van de jaren negentig werden afgenomen.

Britse loopgraaf in juli 1916 tijdens de Slag aan de Somme, als onderdeel van de
Eerste Wereldoorlog.

De eerste aflevering van deze documentaire — Last voices of World War One — zal worden uitgezonden tussen 22:05 uur en 22:55 uur. Deze wordt voorgesteld met de benaming The batlle of the Somme. Die werd tussen 1 juli en 18 november 1916 gestreden.

Het Kanaal, een smalle, druk bevaren waterweg

Satellietfoto van het Nauw van Calais, ook wel Straat van
Dover, het meest oostelijke gedeelte van Het Kanaal.

TV5 Monde, de Franstalige, internationale televisiezender, presenteert op zondag 21 november — tussen 19:00 uur en 20:00 uur — (weer) een aflevering van de documentaireserie Littoral, entre ciel, terre et mer. Deze film behandelt Het Kanaal, de relatief smalle zeestraat tussen Frankrijk en Groot-Brittannië, waarvan talrijke mensen niet beseffen dat deze doorgang één van de druks bevaren waterwegen ter wereld is. Het smalste gedeelte daarvan — het meest oostelijke — heeft een eigen benaming: Nauw van Calais, dan wel Straat van Dover.

Teruggevonden documentaire uit 1974 over tournee Leonard Cohen te zien op BBC Four

Leonard Cohen in 2007.

De Britse televisiezender BBC Four presenteert op de avond van vrijdag 19 november — tussen 22:00 uur en 23:45 uur onze tijd — de vernieuwde versie van een documentaire uit 1974 die decennia verloren geacht was: Tony Palmers Bird on a wire, de titel naar het gelijknamige, internationaal vermaarde nummer van de Canadese dichter, schrijver, songwriter en folksinger Leonard Cohen (geboren 1934), over wie de film gaat, met name over zijn Europese tournee in die periode van de vorige eeuw.

Thema-avond Arte-tv over Franse telecom-hervorming en de slachtoffers daarvan

In 1992 heeft de Europese Unie besloten een liberalisering van de telecom-markt te realisere in Europa. Dat heeft verstrekkende gevolgen gehad welke op dinsdag 16 november in twee achtereenvolgend uit te zenden documentaires worden uiteengezet. Dit in het kader van de thema-avond van Arte-televisie Telekom: Eine Reform und ihre Opfer. Tussen 21:50 uur en 23:40 kan men van de inhoud van deze beide films kennisnemen.
De eerste van de beide documentaires, Drama bei France Telekom, is te zien tssen 21:50 uur en 22:45 uur. Deze handelt over het telecommunicatiebedrijf France Telecom en het grote drama dat men er het gigantische aantal van 22.000 banen heeft geschrapt.
Direct in aansluiting daarop volgt de tweede documentaire, eveneens over het bedrijf France Teecom, in de periode 2008 tot 2010, toen de zaak werd gedwongen te herstructureren als gevolg van de gewijzigde voorschriften van de Europese Unie. In de film wordt een vergelijking getrokken met de ontwikkelingen die binnen gelijksoortige bedrijven in Spanje en de Bondsrepubliek hebben plaatsgegrepen.

Dertig miljard dollar naar de haaien

In de nacht van woensdag 10 op donderdag 11 november — tussen 00:20 uur en 01:20 uur — vertoont de Britse tv-zender BBC Two een reportage over de olieramp in de Golf van Mexico, welke eerder dit jaar zoveel belangstelling heeft gegenereerd, mede doordat de omvang steeds weer groter bleek dan men de burgers van deze aardkloot wilde doen geloven, en vanwege de politieke verwikkelingen die de ramp met zich heeft meegebracht, vooral in Washington. Aan die olieramp hebben we om 12 september 2010 een bijdrage gewijd op deze site.
BBC Two presenteert nu BP: $30 bn blowout. Dat bedrag — dertig miljard dollar — is de vooralsnog geschatte som aan kosten, die de ramp heeft veroorzaakt. In de reportage kunt u luisteren en kijken naar een interview met Bob Dudley, de huidige directeur van BP [1] en met diens voorganger Tony Hayward.
__________
[1] De letterafkorting BP staat voor British Petroleum Company.

Jongeman met een adelaar, samen op jacht

Fotograaf Hamid Sardar.

Arte-televisie zendt op woensdag 10 november een documentaire uit, getiteld Balapan — Mit dem Adler auf Wolfsjagd. Daarin laten de makers de kijker kennismaken met een jongeman in het verre Kazachstan, die geheel volgens de tradities van zijn voorouders leeft.
De film is een Franse documentaire uit 2006 met een lengte van 42 minuten, gemaakt door Hamid Sardar. De uitzending zal worden gerealiseerd op genoemde datum, 's avonds tussen 19:30 uur en 20:15 uur.
Een herhaling zal worden gepresenteerd op woensdag 17 november,  's middags vanaf 14:00 uur.

Tussen de regels door: India's derde geslacht

Duitse documentaire uit 2005
Arte-televisie zendt op vrijdag 5 november, 's avonds van 22:30 uur tot direct na middernacht om 00:05 uur een documentaire uit over een aspect van de hedendaagse Indiase maatschappij, waarover velen liever niet willen spreken, aangezien het verschijnsel niet echt past binnen de culturele ontwikkeling van dat land.
Het thema van de Duitse documentaire — uit 2005, gerealiseerd door Thomas Wartmann voor de SüdWest Rundfunk — is travestieten en hermafrodieten in India. Dikwijls verdienen deze mensen — die al enkele eeuwen in dat land bestaan en zich deels hebben gegroepeerd — hun geld in de duistere sfeer der prostitutie, of ze voorzien in hun onderhoud door te bedelen. Heden ten dage gebeurt dat midden op de rijweg tussen de talloze voertuigen die een enorme verkeerschaos ten gevolge hebben, waardoor het tempo zo laag ligt dat de semi-dames zich zonder al te grote gevaren tussen de langzaam voortbewegende voertuigen kunnen begeven om hun bedelen te realiseren.
In de film komen — binnen het kader in kwestie — zeker ook nog enkele andere aspecten van het sociale leven in deze onmetelijk grote staat aan de orde. 
De documentaire zal door Arte-tv worden herhaald op donderdag 18 november, vanaf 14:45 uur 'smiddags.

Standaardwerk van duizend plus bladzijden
In een indrukwekkend boek over de geschiedenis van India — de grootste democratie ter wereld — uit de pen van Ramachandra Guha [1] zijn in het omvangrijke register de begrippen travestie en hermafrodiet niet te vinden; hetzelfde geldt voor het fenomeen prostitutie.
Desniettemin is het meesterwerk van meer dan duizend bladzijden dik (op dundruk) een briljante — en tegelijkertijd boeiend geschreven, en daardoor zeer aangenaam leesbare — basis voor het vergaren van de juiste kennis met betrekking tot de achtergronden van dat uitgestrekte deel van de wereld waar zoveel verschillende talen worden gesproken en geschreven, en waar tal van verschillende vormen van religieuze beleving hebben geleid tot een diversiteit aan problematiek en regelrechte conflicten, en zoiets heeft altijd gevolgen voor de politieke situatie.
Dat het voor menigeen in onze westerse democratie niet gemakkelijk is om zonder meer aan te nemen dat India inderdaad een democratie is, kan men begrijpen, aangezien er nog zoveel gebeurt, respectievelijk beklijft, dat in onze westerse opvattingen over democratie absoluut niet passen.
__________
[1] Ramachandra Guha: INDIA — De geschiedenis van de grootste democratie ter wereld. Vertaald door Chiel van Soelen en Pieter van der Veen. 1056 pagina's, paperback, geïllustreerd et zwart/wit-foto's. Amsterdam 2006, Nieuw Amsterdam Uitgevers.

De grandioze geschiedenis van de pijp

Een heel uur is uitgetrokken voor het uiteindelijke resultaat van de inspanningen die zijn gedaan om de geschiedenis van de pijp in beeld te brengen, een thema dat wellicht nog (al te) brisant is door het feit dat het om het verleden gaat, maar intussen is het wel onderdeel van een thema geworden waarover — eerder terecht dan ten onrechte — een banvloek is uitgesproken: de handeling van het roken.

Het tabacologisch museum in Groningen — met unieke stukken — sluit zijn deuren per 1 januari aanstaande, mede als gevolg van de huidige maatschappelijke — althans grotendeels — onaanvaardbaarheid van tabak en vooral het gebruik ervan. Dat er in die context vooralsnog een embargo ligt op tal van aspecten van het fenomeen roken en de daarbij behorende parafernalia zal eventueel ietwat langer in beslag nemen dan gebruikelijk, mede en vooral, doordat de ultieme strijd nog steeds niet is gestreden en het er ook niet op likt dat deze snel definitief zal worden uitgevochten, aangezien er nog steeds miljarden sigaretten — en aanverwante rookartikelen — worden geproduceerd en geconsumeerd, maar tevens doordat hier en daar tekenen opdoemen die wijzen op een gedeeltelijke ommekeer op de ingeslagen weg, in ons eigen land en de staten om ons heen, waar wordt nagedacht over aanpassingen van de wetgeving, ten dele ten faveure van de mensen die roken, omdat ze dan geen onrust stoken.

De geschiedenis van de pijp wordt verteld in de documentaire Nom dún pope, een aflevering van de reportagereeks La fabuleuse histoire de . . . TV5 Monde presenteert de film op woensdag 3 november tussen 12:30 uur en 13:30 uur.
"Nom d'un pipe" [1],  zal zo menigeen denken die onderdruk staat — uitgeoefend door witjasssen, al dan niet in combinatie met mensen uit de directe omgeving.
__________
[1] "Wel verdorie!"

Afrika anders, tijdens de twintigste eeuw

Geografische ligging van Afrika.

Op dinsdag 2 november begint de Franstalige televisiezender TV 5 Monde met het uitzenden van een vierdelige reeks documentaires over de dekolonisatie van Afrika. De eerste aflevering — over de periode 1885-1944 — zal worden uitgezonden tussen 21:00 uur en 22:35 uur. De drie resterende delen van Afrique(s), une autre histoire du XXème siecle zullen, voor zover nu bekend is, op de drie navolgende dinsdagen worden uitgezonden.