Uitermate populaire detectives (1): Sherlock Holmes op het witte doek — BBC documentaire

Sherlock op het witte doek
In de nacht van maandag 21 april op dinsdag 22 april, tussen 00:20 uur en 01:00 uur onze tijd, kunnen de liefhebbers van de klassieke, grillig-geniale Engelse detective Sherlock Holmes hun hart ophalen door op BBC 2 television te kijken naar een 40 minuten durende documentaire met de titel A study in Sherlock, waarin de heden nog steeds voortdurende populariteit van deze uitzonderlijke figuur uit de misdaadlieratuur, en specifiek die op het witte doek, nader wordt onderzocht. Aangekondigd zijn bijdragen van de huidige schrijfster van veelgelezen detectiveromans, die in 35 landen zijn verschenen en ook in het Nederlands zijn vertaald: Minette Walters (geb. 1949). Eveneens aan het woord komt Kim Newman (geb. 1959), een Engelse journalist, die zich niet alleen heeft toegelegd op filmkritieken, maar zelf ook fictie heeft gepubliceerd en zich verder heeft beziggehouden met de historie van de horror in de literatuur en als rolprent. Tenslotte krijgen we reacties te horen van acteur Edward Hardwicke (geb. 1932), die gedurende de jaren 1986-1994 in tal van adaptaties van verhalen uit The Adventures of Sherlock Holmes een zeer ingetogen Dr. Watson speelde naast de veel extravertere Jeremy Brett als de Meester-Detective Himself. Soms was het of er een aangepaste, nadrukkelijk Engelse versie van Herenleed op het huiskamerscherm werd afgedraaid. Ze hebben getweeën in 1989 ook een optreden gehad op de planken in het Londense West End met The Secret of Sherlock Holmes.

In Nederland
Ook in ons land was en is de fascinatie voor de uitzonderlijke detective — met zijn onorthodoxe, maar zeer effectieve en bij tijd en wijle zeer spectaculaire methoden — behoorlijk groot en zijn de vele verhalen van diens geestelijke vader — de arts Arthur Conan Doyle (1859-1930) — in diverse edities verschenen. De meeste verhalen zijn uit het Engels vertaald door Simon Vestdijk. De diverse televisieseries hebben eveneens een zeer grote graad van populariteit weten te behalen, en dat geldt ook voor de speelfilms met tal van verschillende acteurs die Holmes en Watson hebben uitgebeeld.
De vele verhalen vormen een opvallend stukje fin de siècle-cultuur en werden aanvankelijk gepubliceerd in The STRAND Magazine, waarin Conan Doyle in het jaar 1916 eveneens zijn History of the British Campaign in France heeft laten afdrukken. De eerste bundel, de reeds aangehaalde Adventures, is oorspronkelijk in 1892 uitgekomen, The Memoirs of Sherlock Holmes twee jaar later, en in 1904 werd, nadat Conan Doyle zijn protagonist eindelijk had laten omkomen, maar dit — onder grote druk van een enorme schare van zijn lezers, die het verscheiden van hun held niet wensten te accepteren — ongedaan heeft gemaakt, en dat met de verhalen in de bundel The Return of Sherlock Holmes weer enigszins heeft goedgemaakt. Echte helden mogen nu eenmaal niet sterven.
____________
Afbeeldingen
1. Voorplat van de facsimile-uitgave uit 1975 van de oorspronkelijke Londense editie uit 1892.
2. Schrijver en arts Arthur Conan Doyle.
3. Voorkant van de Nederlandse Sherlock Holmes Omnibus uit 1962 met daarin een reeks verhalen en twee Holmes-romans. Uitgegeven door Contact, Amsterdam.