maandag 21 april 2008

Uitermate populaire detectives (2) — De talrijke Scandinavische thrillerschrijvers anno nu op Arte

Ruim aanbod in het hoge Noorden
Goed en wel is de documentaire over de verfilmingen van de Sherlock Holmes-verhalen, uitgezonden door de BBC, of de Duits-Franse cultuurzender Arte komt daar vrij snel achteraan met een documentaire van twee keer de Sherlock-lengte over Scandinavische detectives. Onder de titel Tagebuch eines Verbrechens heeft regisseur Jerzy Sladkowski een film gemaakt waarin wordt getracht tot op de bodem uit te zoeken wat er nu zo bijzonder is aan al die Scandinavische moorden in de literatuur. Daartoe laat hij in zijn film een jonge regisseuse Lisa Siwe door Scandinavië reizen. Zij is gespecialiseerd in 'Krimi's' met sociale diepgang, en dat die in de Scandinavische thrillerliteratuur te vinden zijn, is buiten dat deel van de wereld ook bekend geworden nadat de romans van het echtpaar Maj Sjöwall (*1935) en Per Wahlöö (1926-1975) ook elders met veel succes zijn vertaald, verkocht en gelezen, alsmede verfilmd. Dat in elk van die boeken met inspecteur Martin Beck flink wat maatschappijkritiek ten beste wordt gegeven, stoorde in het geheel niet de loop van het verhaal, maar fungeerde hier en daar zelfs als spanningverhogend element, soms zeer suggestief: bejaarden, die kattenvoer in blik moesten kopen om toch 'iets als vlees' bij de maaltijd te hebben, en meer zulke uitwassen, die op termijn niet zonder sociaal onbehagen en alle mogelijke gevolgen van dien in principe in zich bergen.

Tot in IJsland toe
Niet alleen in Zweden, maar ook in Noorwegen, Finland en de laatste tijd ook in Finland, worden detectives uitgegeven die zich in een grote populariteit mogen verheugen. En van die betere boeken worden snel vertalingen in het Duits, Engels, Frans en Nederlands uitgegeven. Henning Mankells inspecteur Kurt Wallander is ook zo populair dat elk verhaal snel wordt verfilmd en in de West-Europese landen op de beeldbuis worden vertoond. En ook daar zijn de vrouwen op dat punt geëmancipeerd; hun verhalen zijn ook alom populair.
In de documentaire, die via Arte-televisie in de nacht van maandag 21 op dinsdag 22 april wordt uitgezonden tussen 01:25 en 02:45 uur, zoekt die regisseuse enkele van de beste noordse auteurs op en praat met hen: Maj Sjöwall in Zweden, Leena Lehtolainen in Finland, Karin Fossum en Jo Nesbø in Noorwegen, Yrsa Sigurdardottir in IJsland en Leif Davidsen in Denemarken.
Al deze schrijvers vertellen niet alleen over hun boeken, maar bieden tevens een kijkje in hun werkwijze en de door hen benodigde of gewenste achtergronden. Ze vertellen waardoor ze worden geïnspireerd en langs welke wegen en omwegen het ontstaansproces van hun werk zich ontwikkelt.
Arte's informatie vermeldt verder dat de documentaire aan het slot zelf nog in een detective-geschiedenis uitmondt. Wordt het toch nog spannend.

____________
Afbeeldingen
1. De Finse schrijfster Leena Lehtolainen.
2. Het schrijversechtpaar Maj Sjöwall en per Wahlöö, ruim drie decennia geleden: vóór 1975.
3. De Noorse thrillerauteur Jo Nesbø.
4. De IJslandse auteur Yrsa Sigurdardottir.

Geen opmerkingen: